Dossier: De Borsbeekstraat: Street Canyon met een verkeersinfarct.
De Borsbeekstraat: Street Canyon met een verkeersinfarct.
NO2 50% boven wettelijke norm = ongezond!
De resultaten van Curieuzeneuzen 2016, het citizen science project dat de luchtkwaliteit in de Antwerpse straten heeft gemeten, toonden zwart op wit dat de luchtkwaliteit in onze straat erbarmelijk is. NO2-concentraties overschrijden de wettelijke norm met 50% [1]. Metingen in 2018 (Curieuzeneuzen Vlaanderen), na de invoering van de LEZ, gaven opnieuw dezelfde concentraties [2]. Uit het curieuzeneuzen onderzoek bleek dat de Borsbeekstraat een typische Street Canyon is: een smalle straat met aaneengesloten, hoge bebouwing. In zoān street canyon blijft luchtvervuiling langer hangen. Uit het curieuzeneuzen onderzoek bleek ook: de enige oorzaak van de slechte lucht in onze straat is de abnormaal hoge verkeersdruk.
5000 autoās per dag = 1.5 miljoen per jaar door een woonstraat = onleefbaar!
Er rijden abnormaal veel autoās door onze smalle straat, zoān anderhalf miljoen per jaar. Dat blijkt uit officiĆ«le tellingen [3]. De afgelopen jaren werden het er steeds meer. Onze straat is een sluiproute. Door het enkelrichting maken van een aantal straten is een steeds groter deel van Antwerpen-Noord en Borgerhout onze straat als uitvalsweg beginnen gebruiken, de enige die er nog rest om de wijk uit te geraken. Overdag zit er gemiddeld minder dan 13 seconden tussen opeenvolgende autoās. Dat is onleefbaar, en niet alleen voor de luchtkwaliteit. Het is onveilig voor fietsers en voetgangers, bewoners geraken hun eigen straat niet in en uit. Het vele verkeer zorgt voor veel lawaaioverlast.
Brutaal rijgedrag = onveilig!
Ondanks de verkeersdrempels worden regelmatig snelheden van meer dan 70 km/h genoteerd (officiƫle metingen van de verkeerspolitie). Ook het inhalen van fietsers gebeurt vaak brutaal, te snel en op te korte afstand. Soms krijgen fietsers bovendien nog opmerkingen naar het hoofd geslingerd door nijdige autobestuurders. Overdreven snelheid is niet het enige gevaar: parkerende wagens worden aan hoge snelheid op de stoep voorbij gestoken. Fietsers uit tegenovergestelde richting worden vaak laat opgemerkt door gsm-gebruik achter het stuur. Laden en lossen op een reglementaire manier is nagenoeg onmogelijk (wegens gevaarlijk voorbijsteken). Uit veiligheidsoverwegingen en om verkeersagressie te vermijden zien bewoners zich genoodzaakt om deels op de stoep te parkeren. Gevolg: onveilige situaties voor voetgangers en fietsers. Dit is uiteraard geen probleem van de Borsbeekstraat alleen. Maar in een straat die zoveel verkeer te slikken krijgt is een klein percentage een groot effectief aantal.
Buslijn 30/34: deel van het probleem
Naast de drukte en snelheid krijgt onze straat ook nog eens een bus van De Lijn te verwerken:De bussen zijn groot en log. Het kruisen van fietsers is letterlijk āengā.
De ooit aangekondigde hybride bussen zien we niet. Ironisch genoeg kunnen hybrides volgens De Lijn niet ingezet worden āin dicht stedelijk weefsel met veel bochtenā omdat āde batterij dan te snel leeg isā [4]. Als gevolg rijden er veel oude Dieselbussen op dit dichtbevolk traject. Deze bussen passeren op minder dan twee meter van de voorgevel, en zorgen voor belastende lawaaihinder binnenshuis, tot laat ās avonds. Zeker bij het optrekken na bochten en kruispunten zorgen de diesel-bussen op lijn 30/34 voor veel lawaaioverlast en fijn stof.
Het rijgedrag van sommige chauffeurs laat te wensen over: overdreven snelheid en over de stoep rijden zijn schering en inslag.Bovendien wordt āde Lijnā ingezet als argument tegen verkeersvertragende en drukte-remmende maatregelen.
Werken elders in de stad (Singel, Schijnpoort, ā¦) => file in de Borsbeekstraat!
Omdat het verkeersinfarct zo kritiek is, voelen wij bijna onmiddellijk effecten van ingrepen tot ver buiten onze buurt. Die effecten zijn vaak dramatisch.
In juli en augustus van 2016 was de Schijnpoort afgesloten. Hierdoor was de Borsbeekstraat de uitvalsweg van een nog groter gebied. Dagelijkse (!) files gedurende de hele zomerperiode waren ons deel. Daar waar het in de hele stad rustiger was dan tijdens het jaar, waren de zomermaanden van 2016 in de Borsbeekstraat zowat de drukste ooit.
Ook de werken aan de Noordersingel hebben onmiskenbaar geleid tot meer druk in de Borsbeekstraat.
Uit overleg over de heraanleg van de Bretel, werd duidelijk dat men zich bij het sluiten van de Donkere Poort niet realiseerde dat dit voor nog meer verkeer door de Borsbeekstraat zou zorgen. We vrezen dat de voorgestelde aanpassing, onvoldoende zal zijn en toch nog meer verkeer met zich zal meebrengen.
Kortom: de Borsbeekstraat wordt vaak vergeten bij ingrepen elders in de stad
Oorzaken
We zien drie redenen voor de spectaculair toegenomen drukte en daarbijhorende slechte luchtkwaliteit en verkeersonveiligheid.
1. Door de āknipsā en andere aanpassingen die in het kader van het wijkcirculatieplan in Borgerhout, moeten ongeveer alle bewoners van Borgerhout intra muros ten noorden van de Turnhoutsebaan door de Borsbeekstraat rijden om de stad te verlaten.
Knips Krugerpark => rijden langs de Borsbeekstraat
Knips VinƧottestraat => rijden langs de Borsbeekstraat
Invoering enkele richting Helmstraat => rijden langs de Borsbeekstraat
Rustig verkeer in andere straten => drukker verkeer in de Borsbeekstraat
2. Onze straat wordt gebruikt als sluipweg door:
Automobilisten die vanuit het centrum van Antwerpen de Turnhoutsebaan willen vermijden (via de Helmstraat door de Borsbeekstraat rijden)
Automobilisten die vanuit Antwerpen-Noord de stad uit willen en de altijd opgestopte Schijnpoort willen vermijden (via Pothoekstraat -> Ooievaarstraat -> Groeningerplein ->Drossaertstraat door de Borsbeekstraat rijden).
Ter illustratie van hoe groot het gebied is van waaruit autoās door de Borsbeekstraat gestuurd worden: in bijlage de lijst straten die voor bestemming āWommelgemā door google maps door de Borsbeekstraat gestuurd worden. Dit gebied strekt zich uit tot voorbij de Handelsstraat.
Het feit dat het traject langs de Borsbeekstraat sneller is, is voor een stuk het gevolg van het feit dat automobilisten in de slipstream van bus 30 kunnen meerijden.
Druk op de Turnhoutsebaan? Druk aan de Schijnpoort? Verlaat de stad via de Borsbeekstraat.
3. Onze straat draait mee in de āparkeercarrousselā. Zeker ās avond is het druk rondjes in de vaak ijdele hoop een parkeerplaatsje te vinden.
Oplossingen
De LEZ volstaat niet om de luchtkwaliteit in onze straat aan de wettelijke normen te laten voldoen. Alle experts luchtkwaliteit (al dan niet betrokken bij Curieuzeneuzen) zijn het daarover eens. Deze conclusie stond ook al in de impactstudie naar LEZ (door T&M [5]). Een meer specifieke aanpak voor onze straat is noodzakelijk, net zoals voor andere Street Canyons in Antwerpen. In het intussen gedateerde luchtkwaliteitsplan voor Antwerpen [6] was dit ook opgenomen. Dit bleef totnogtoe dode letter.
Ook om het verkeersinfarct in onze straat aan te pakken, is een doelgerichte en specifieke aanpak nodig. Hierbij mogen geen taboes bestaan. We vragen eeen herziening van de trajecten om de stad met de auto uit te rijden. Niet alle verkeer uit Borgerhout en Antwerpen-Noord moet via onze straat passeren. Wij vragen ook doortastender optreden van de politie tegen laagvliegers en stoeprijders. Voor een stuk is het sluipverkeer een gevolg van buslijn 30: het sluipverkeer zit in de slipstream van de bus. Sowieso moet de vraag gesteld of een buslijn wel door Street Canyons moet lopen. Een mogelijke omlegging via Generaal Eisenhowerlei moet onderzocht worden. Ook een herinrichting van de straat dringt zich op: daarmee kan zone 30 effectief afgedwongen worden en de veiligheid voor fietsers in beide richtingen gegarandeerd worden (bv. Kruispunt met Helmstraat).
[1] Resultaten curieuzeneuzen onderzoek: http://ringland.be/academie/curieuzeneuzen/de-resultaten/
[2] Resultaten CNVL2018: https://www.standaard.be/curieuzeneuzen/map/#15.59/51.216604/4.442698
[3] Gegevens 2016 dienst mobiliteit, Stad Antwerpen.
[4] Private Message De Lijn op Twitter, 2017-02-07
[5] Haalbaarheidsstudie voor invoering en beheer van lage emissiezone(s) in de stad Antwerpen . Transport en Mobility Leuven, 2012. http://www.tmleuven.be/project/lezantwerpen/LEZ_Antwerpen.pdf
[6] āGebiedsgerichte benadering van knelpuntlocaties.ā P34-35 van het Actieplan fijn stof en NO2 in de Antwerpse haven en de stad Antwerpen. Joke Schauvliege, Marc Van Peel, Nabila Ait Daoud. Februari 2014
http://ecohuis.antwerpen.be/docs/Stad/Bedrijven/Stadsontwikkeling/SW_Ecohuis/plannen_presentaties/luchtkwaliteit/20140214_NieuwActieplanAntwerpen_Goedgekeurd.pdf
